ଅଚାନକ୍ “ହୃଦଘାତ” ଆସିଲେ କରିବେ କଣ ? ଜାଣିଲେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚାଇପାରିବେ ଜଣଙ୍କ ଜୀବନ
ଓଡ଼ିଆ ଗସିପ୍ ବ୍ୟୁରୋ: ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଜୀବନଶୈଳୀ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟପେୟରେ ଅନିୟମିତତା ଏବେ ଅନେକ ରୋଗର କାରଣ ପାଲଟୁଛି। ଏଥିମଧ୍ୟରେ ‘ଷ୍ଟ୍ରୋକ’ ଏକ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ପାଲଟିଛି। ବିଶେଷ କରି ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହୋଇ ନପାରିଲେ ଏହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ‘ଷ୍ଟ୍ରୋକ’ର କାରଣ ପାଲଟି ଥାଏ।
ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଯୋଗୁଁ ଉଭୟ ଇସଚିମିକ୍ ଏବଂ ହେମେରିକ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ ହେବାର ସମ୍ଭବନା ରହିଛି। କେବଳ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ନୁହେଁ, ମଧୁମେହ, ମେଦବହୁଳତା, ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଜୀବନଶୈଳୀ, ଜଙ୍କଫୁଡ, ଶାରୀରିକ ପରିଶ୍ରମର ଅଭାବ ମଧ୍ୟ ‘ଷ୍ଟ୍ରୋକ’ର ସମ୍ଭାବନାକୁ ବଢ଼ାଇଥାଏ ।
ହୃଦଘାତର ଲକ୍ଷଣ
-: ଯଦି ପେଟ ଏବଂ ଛାତି ଜଳିବା ସହ ଅସ୍ଥିରତା ଦେଖାଦେଉଛି ତେବେ ଏହା ହୃଦୟ ସହ ଜଡ଼ିତ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ହୋଇଥାଏ । ଯଦି ଏହି ସମସ୍ୟା କିଛିଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହୁଛି ତେବେ ଏହାକୁ ନେଇ ଆପଣ ଡ଼ାକ୍ତରଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରନ୍ତୁ ।
-: ଛାତି ଭାରି ଭାରି ଲାଗିବା ବା ଅତିରିକ୍ତ ଚାପ ଅନୁଭବ ହେବା ଆଦି ସମସ୍ୟା ହୃଦଘାତର ସଂକେତ ଦେଇଥାଏ । ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ଛାତିରେ ହେଉଥିବା କଷ୍ଟର ପରିମାଣ ବଢିଯାଏ ତେବେ ତୁରନ୍ତ ଯାଇ ଡ଼ାକ୍ତରଙ୍କୁ ଦେଖାନ୍ତୁ ।
ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ : ଆପଣଙ୍କୁ ହୋଇଛି କି ବ୍ଲଡ଼ କ୍ୟାନ୍ସର ? ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଦେଖା ଦେଲେ କରନ୍ତୁନି ଅଣଦେଖା
-: ହୃଦଘାତ ଅସିବା ବେଳେ କେବଳ ଛାତିକୁ କଷ୍ଟ ହୋଇନଥାଏ, ଏହା ସମଗ୍ର ଶରୀରର ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗକୁ କଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ଯଦି ବିନା କାରଣରେ ଆପଣଙ୍କର ଜଙ୍ଘ କିମ୍ବା ବେକରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭବ ହୁଏ ତେବେ ତୁରନ୍ତ ଆପଣ ଡ଼ାକ୍ତରଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ ।
-: ଏହି ଲକ୍ଷଣ ସାଧାରଣତଃ ମହିଳା ମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଦେଖାଦେଇଥାଏ । ଏହି ସ୍ଥିତିରେ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଅସ୍ଥରତା ଅନୁଭବ ହେବା ସହ ଶୋଇବାରେ ଏପରି ଅସୁବିଧା ହୋଇଥାଏ ଯେପରି ସାଙ୍ଗେସାଙ୍ଗେ ବାନ୍ତି ହୋଇଯିବ । କିନ୍ତୁ ଜରୁରୀ ଯେ, ଆପଣ ପେଟ ଫୁଲିବା ଏବଂ ବାନ୍ତି ହେବାର ସମସ୍ୟାକୁ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
-: ହାର୍ଟ ସହ ଜଡ଼ିତ ସମସ୍ୟାର ସିଧା ସମ୍ବନ୍ଧ ଏହି କଥାରେ ଅଛି ଯେ, ଶରୀରର କିଛି ଅଂଶକୁ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣରେ ହୋଇନଥାଏ ଯାହଦ୍ୱାରା ନିଶ୍ୱାସ ନେବାରେ ଅସୁବିଧା ଏବଂ ଥକାପଣ ଅନୁଭବ ହୁଏ ।
-: ପାଦ ଫୁଲିବା ଏବଂ ନିଶ୍ୱାସ ନେବାରେ ଅସୁବିଧା ହାର୍ଟ ଆଟାକ୍ ର ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ ଅଟେ । ତେବେ ଏହା ହେଉଛି ହୃଦଘାତର ଲାଷ୍ଟ ଷ୍ଟେଜ । ଏହି ଲକ୍ଷଣକୁ ଦେଖିବା ମାତ୍ରେ ତୁରନ୍ତ ଡ଼ାକ୍ତରଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରନ୍ତୁ ।
ହୃଦଘାତ ସାଧାରଣତଃ ଛାତିରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦେଇଥାଏ ଯାହା ୧୫ ମିନିଟରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ରହିଥାଏ । କିଛି ଲୋକଙ୍କ ଛାତିରେ ସାମାନ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ, ଆଉ କେତେକଙ୍କର ଅଧିକ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ । ଅସ୍ୱାଭାବିକତା ସାଧାରଣତଃ ଛାତିରେ ଚାପ କିମ୍ବା ଭାର ସହିତ ଜଡିତ, ଯଦିଓ କିଛି ଲୋକଙ୍କ ଛାତିରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ଚାପ ନଥାଏ । କିଛି ଲୋକଙ୍କର ହଠାତ୍ ହୃଦଘାତ ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବରୁ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ହୃଦଘାତରେ, ତୁମେ ତୁରନ୍ତ ନିମ୍ନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ୍ ।
ଯେତେବେଳେ ହୃଦଘାତରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଆପଣ ପ୍ରଥମେ କରିବା ଉଚିତ୍ ଏକ ଡାକ୍ତରୀ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ଡାକିବା । ଯଦି ତୁମ ପାଖକୁ ଆସିବାକୁ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ କିମ୍ବା ଜରୁରୀକାଳୀନ ଯାନ ପାଇପାରୁ ନାହଁ, ତେବେ ପଡ଼ୋଶୀ କିମ୍ବା ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ତୁମକୁ ନିକଟସ୍ଥ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ନେବାକୁ କୁହ । ରୋଗୀକୁ ଚଲାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ କାରଣ ଅବସ୍ଥା ଖରାପ ହୋଇପାରେ ।
ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ : ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ୍କୁ ଦୂର କରିବ ଏହି ୩ଟି ଜିନିଷ, ଯନ୍ତ୍ରଣାରୁ ମିଳିବ ମୁକ୍ତି!
ଆସ୍ପିରିନ୍ ଚୋବାନ୍ତୁ
ଜରୁରୀକାଳୀନ ଚିକିତ୍ସା ସହାୟତା ରୋଗୀ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସ୍ପିରିନ୍ ଚୋବାଇବାକୁ କୁହନ୍ତୁ । ଏହା ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ହୃଦଘାତ ପରେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କଲେ ହୃଦଘାତ କମିଯାଏ ।
ନାଇଟ୍ରୋଗ୍ଲେସିରିନ୍ ନିଅନ୍ତୁ
ଯଦିରୋଗୀଙ୍କୁ ନାଇଟ୍ରୋଗ୍ଲେସିରିନ୍ ନେବାକୁ ଡାକ୍ତର କହିଛନ୍ତି, ତେବେ ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ତୁରନ୍ତ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ । ଯଦି ରୋଗୀ ଜଣଙ୍କ ଭାବୁଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କର ହୃଦଘାତ ହେଉଛି ଓ ତାଙ୍କ ଡାକ୍ତର ତାଙ୍କୁ ନାଇଟ୍ରୋଗ୍ଲେସିରିନ୍ ନିର୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି, ଜରୁରୀକାଳୀନ ଚିକିତ୍ସା ସହାୟତା ନ ଆସିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ନିଅନ୍ତୁ ।
ଡିଫିବ୍ରିଲେଟର ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ
ଯଦି ରୋଗୀ ଚେତାଶୂନ୍ୟ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଏକ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଏକ୍ସର୍ଟନାଲ ଡିଫିବ୍ରିଲେଟର (AED) ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି, ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ଉପକରଣର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତୁ । ଏହା ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଯେତେବେଳେ କୌଣସି କାରଣରୁ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନ ଦ୍ରୁତ କିମ୍ବା ଧୀର ହୋଇଯାଏ । ହୃଦ୍ଘାତ ଭଳି ମାମଲାରେ ଏହି ଉପକରଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି ।
CPR କରନ୍ତୁ
ଯଦି ରୋଗୀ ଚେତାଶୂନ୍ୟ, CPR ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ । ଯଦି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଶ୍ୱାସ ନେଉ ନାହାଁନ୍ତି କିମ୍ବା ଆପଣ ନାଡ ଖୋଜିପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଜରୁରୀକାଳୀନ ଚିକିତ୍ସା ସହାୟତା ଡାକିବା ପରେ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ CPR ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ । ଏହା କରିବା ପାଇଁ, ବ୍ୟକ୍ତିର ଛାତିର ମଧ୍ୟଭାଗରେ କଠିନ ଏବଂ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଚାପ ଦିଅନ୍ତୁ । ଏକ ମିନିଟରେ ପ୍ରାୟ 100 ରୁ 120 ଥର ଏହା କରନ୍ତୁ ।
ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ : ଆପଣଙ୍କୁ ହୋଇଛି କି ଡାଇସେଟିସ୍ ? ଏସବୁ ଲକ୍ଷଣରୁ ଜାଣି ହୋଇଯାଆନ୍ତୁ ସତର୍କ! ନଚେତ୍...ଭୋଗିବେ
( Disclaimer: ଏଠାରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ତଥ୍ୟ ସାଧାରଣ ସୂଚନା ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଏହାକୁ ଓଡ଼ିଆ ଗସିପ୍ ନିଶ୍ଚିତ କରେ ନାହିଁ । ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଦୟାକରି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନିଅନ୍ତୁ ।)